เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ภัยร้ายที่เกิดขึ้นกับผู้หญิง อย่าปล่อยผ่าน!
เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่เป็นภาวะทางนรีเวชที่พบได้ในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์และอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพทั้งทางร่างกายและคุณภาพชีวิต อาการปวดประจำเดือนรุนแรงเป็นสัญญาณเตือนที่พบได้บ่อย แต่หลายคนอาจไม่ทราบว่าตนเองมีภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ บทความนี้จะพาไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ สาเหตุ อาการ และแนวทางการรักษาเพื่อช่วยให้สามารถดูแลสุขภาพได้อย่างเหมาะสม
รู้จัก “เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่” คืออะไร?
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) คือภาวะที่เกี่ยวข้องกับฮอร์โมนเอสโตรเจน ทำให้พบได้เฉพาะในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ ซึ่งเป็นช่วงที่ร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนอยู่ตลอดเวลา ภาวะนี้สะท้อนถึงความซับซ้อนของระบบสืบพันธุ์เพศหญิง เพราะแม้จะเกิดขึ้นผิดที่ แต่เยื่อบุโพรงมดลูกลอกตัวหรืออาการเหล่านี้ยังคงตอบสนองต่อฮอร์โมนคล้ายกับในมดลูก
นอกจากนี้ โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ยังมีความเชื่อมโยงกับปัจจัยทางพันธุกรรม โดยผู้หญิงที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคนี้มีแนวโน้มเสี่ยงสูงขึ้น อีกทั้งยังเป็นหนึ่งในภาวะที่เกี่ยวข้องกับความสมดุลของระบบภูมิคุ้มกัน เนื่องจากร่างกายไม่สามารถกำจัดเซลล์เยื่อบุที่เจริญผิดที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้ภาวะนี้ยังคงเป็นหัวข้อที่ได้รับความสนใจในการศึกษาทางการแพทย์เกี่ยวกับสุขภาพสตรี
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่มีอาการอย่างไรบ้าง?
เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ มีอาการอย่างไร? เป็นคำถามที่หลายคนสงสัย อาการที่เป็นสัญญาณเตือนของภาวะนี้ ได้แก่
- ปวดประจำเดือนรุนแรง ปวดมากกว่าปกติและมักเป็นทุกครั้งที่มีประจำเดือน
- ปวดอุ้งเชิงกรานเรื้อรัง ไม่ใช่แค่ช่วงมีประจำเดือน แต่ปวดตลอดรอบเดือน
- ปวดขณะมีเพศสัมพันธ์ หรือปวดหลังจากมีเพศสัมพันธ์
- มีเลือดออกผิดปกติ เช่น เป็นประจําเดือนแล้วมีเนื้อเยื่อออกมา หรือมีเลือดออกกะปริบกะปรอย
- ปวดขณะปัสสาวะหรือขับถ่าย โดยเฉพาะช่วงมีประจำเดือน
- ท้องอืด ท้องผูก หรือท้องเสีย อาการเหล่านี้อาจเกิดขึ้นเป็นระยะและเป็นสัญญาณเตือของภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
- ภาวะมีบุตรยาก ผู้หญิงบางคนอาจพบปัญหาในการตั้งครรภ์โดยไม่ทราบสาเหตุ
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เกิดจากสาเหตุอะไร?
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่เกิดจากหลายปัจจัยที่ซับซ้อนที่ยังไม่สามารถระบุได้แน่ชัด แต่มีสาเหตุหลักที่เชื่อว่าเกี่ยวข้องกัน ได้แก่ ภาวะประจำเดือนไหลย้อนกลับ ซึ่งเป็นภาวะที่เลือดประจำเดือนไม่ถูกขับออกทางช่องคลอดทั้งหมด แต่บางส่วนไหลย้อนกลับเข้าสู่ช่องท้องผ่านท่อนำไข่ ทำให้เซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกสามารถไปฝังตัวและเจริญเติบโตผิดที่
อีกปัจจัยที่เกี่ยวข้องของภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่คือ กรรมพันธุ์ หากมีคนในครอบครัว เช่น แม่หรือพี่สาว เคยเป็นโรคนี้ ความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะเดียวกันก็เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน อาจทำให้ร่างกายไม่สามารถกำจัดเซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกที่ไปอยู่ผิดที่ได้ ทำให้เกิดการอักเสบและพังผืดขึ้นในอวัยวะที่ได้รับผลกระทบ
ฮอร์โมนก็เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของเยื่อบุโพรงมดลูก เพราะหากร่างกายมีระดับเอสโตรเจนสูงกว่าปกติ อาจกระตุ้นให้เซลล์ที่ฝังตัวผิดที่เจริญเติบโตมากขึ้น ซึ่งอาจเพิ่มโอกาสเกิดเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ได้
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่มีการรักษาอย่างไร?
หลายท่านที่อ่านมาถึงตรงนี้คงอยากรู้แล้วกันว่าเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ รักษายังไง? โดยการรักษาเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่สามารถทำได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการและความต้องการของผู้ป่วย วิธีหลัก ๆ ได้แก่
- การใช้ยาแก้ปวด สำหรับผู้ที่มีอาการไม่รุนแรง แพทย์อาจให้ยาแก้ปวดกลุ่มต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่น ไอบูโพรเฟน หรือ นาโปรเซน เพื่อลดอาการปวดประจำเดือนและอักเสบ
- การใช้ฮอร์โมนบำบัด เนื่องจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ได้รับอิทธิพลจากฮอร์โมนเอสโตรเจน การใช้ฮอร์โมนช่วยควบคุมการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อผิดปกติได้ วิธีนี้เหมาะสำหรับผู้ที่ยังไม่ต้องการตั้งครรภ์
- ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ช่วยลดปริมาณเลือดประจำเดือนและบรรเทาอาการปวด
- โปรเจสตินหรือฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน เช่น ยาฉีด ยาฝัง หรือห่วงอนามัยฮอร์โมน ลดการเจริญเติบโตของเยื่อบุโพรงมดลูกผิดที่
- การผ่าตัด เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการรุนแรง ไม่ตอบสนองต่อยา หรือมีภาวะมีบุตรยาก
- การส่องกล้องผ่าตัด (Laparoscopy) เป็นวิธีที่ใช้บ่อยที่สุด โดยแพทย์จะใช้กล้องขนาดเล็กเข้าไปตัดหรือจี้ทำลายเนื้อเยื่อผิดปกติ
- การผ่าตัดมดลูก (Hysterectomy) ใช้ในกรณีที่รุนแรงมากและรักษาด้วยวิธีอื่นไม่ได้ โดยเฉพาะในผู้ที่ไม่มีแผนมีบุตรอีก
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เรื่องที่ผู้หญิงทุกคนควรรู้!
เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่เป็นภาวะที่เนื้อเยื่อซึ่งควรอยู่ในมดลูกกลับไปเจริญเติบโตผิดที่ เช่น รังไข่ ท่อนำไข่ หรืออวัยวะอื่นในอุ้งเชิงกราน ส่งผลให้เกิดอาการปวดประจำเดือนรุนแรง ปวดเรื้อรัง และอาจมีผลต่อภาวะเจริญพันธุ์ สาเหตุของภาวะนี้ยังไม่แน่ชัด แต่เชื่อว่าเกี่ยวข้องกับภาวะประจำเดือนไหลย้อนกลับ ระบบภูมิคุ้มกัน ฮอร์โมนเอสโตรเจน และพันธุกรรม
การรักษาภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่มีหลายวิธี ตั้งแต่การใช้ยาแก้ปวด ฮอร์โมนบำบัด ไปจนถึงการผ่าตัดขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ ผู้หญิงทุกคนควรให้ความสำคัญกับอาการผิดปกติของร่างกาย หากมีอาการปวดประจำเดือนมากผิดปกติ หรือมีปัญหาในการตั้งครรภ์ ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสม
