รวม 10 สมุนไพรแก้ไอ ประโยชน์จากธรรมขาติ ลดเสมหะในลำคอ
สมุนไพรแก้ไอเป็นหนึ่งในทางเลือกที่ใครหลายคนนึกถึง เมื่อเกิดอาการไอ ระคายเคืองคอ หรือมีเสมหะ โดยยาสมุนไพรแก้เจ็บคอ แก้ไอ และสมุนไพรละลายเสมหะนี้มีหลากหลายรูปแบบให้เลือกใช้ตามความสะดวก ไม่ว่าจะเป็น แบบจิบน้ำ ยาเม็ด ยาพ่นคอ หรือยาอมแก้ไอสมุนไพร
แล้วการใช้สมุนไพรแก้ไอบรรเทาอาการไอ – เจ็บคอนั้น มีข้อควรระวังหรือไม่ ใช้ติดต่อกันได้ไหม และมีสมุนไพรไหนที่ช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอได้บ้าง ในบทความนี้จะพามาทำความรู้จักกับ 10 สมุนไพรแก้ไอ ขจัดเสมหะในลำคอกันเลย!
สมุนไพรแก้ไอ
สมุนไพรแก้ไอเป็นยาที่ผลิตจากสมุนไพรแต่เดิม สามารถหาได้ทั่วไปในประเทศไทย โดยสมุนไพรที่นำมาใช้รักษาอาการไอ ออกฤทธิ์เพียงแค่บรรเทาอาการไอเท่านั้น ไม่ได้ช่วยรักษาสาเหตุของการไอนะคะ โดยทางการแพทย์แผนไทยมีสมุนไพรที่ช่วยรักษาอาการไอ และสมุนไพรละลายเสมหะหลายชนิด เช่น ขิง มะนาว มะขามป้อม มะแว้ง เป็นต้น มีทั้งรูปแบบน้ำและบดเป็นผงละลายน้ำจิบแก้เจ็บคอ
เจาะลึกเกี่ยวกับสมุนไพรบรรเทาอาการไอ อ่านเพิ่มเติมได้ที่ สมุนไพรแก้ไอ คลิกเลย
รู้จักประเภทของสมุนไพรแก้ไอ
ประเภทของสมุนไพรแก้ไอแบ่งได้เป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
1. สมุนไพรบรรเทาอาการไอ คันคอ
- สมุนไพรเคลือบเยื่อบุทางเดินหายใจ ลดอาการระคายเคือง เป็นสมุนไพรแก้ไอที่มีสรรพคุณเป็นเหมือนเกราะครอบเยื่อบุทางเดินหายใจที่ทำหน้าที่หล่อเลี้ยง ปกป้องทางเดินหายใจ และเป็นตัวกรองเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมอีกด้วย เช่น มะนาว น้ำผึ้ง มะขามป้อม
- สมุนไพรกดศูนย์ไอในสมอง เป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์ช่วยบรรเทาอาการคันคอและอาการไอ เช่น ฝิ่น เป็นต้นค่ะ
2. สมุนไพรขับเสมหะ
- สมุนไพรที่มีน้ำมันหอมระเหย จะเป็นสมุนไพรละลายเสมหะ ช่วยลดน้ำมูก บรรเทาอาการเจ็บคอ เช่น เหง้าขิง ดอกกานพลู ผลพริกไทย ผงดีปลี ต้นกะเพรา
- สมุนไพรที่มีกรดอินทรีย์ ซึ่งมีรสเปรี้ยว เช่น น้ำมะนาว ผลบ๊วย ผลมะขามป้อม มะขามแก่ เป็นต้น
- สมุนไพรแก้ไออื่นๆ ที่ช่วยบรรเทาอาการไอได้ เช่น ผลมะแว้งเครือ ผลมะแว้งต้น ใบเสนียด เมล็ดเพกา
สมุนไพรแก้ไอ มีประโยชน์อย่างไร
โดยประโยชน์และสรรพคุณของสมุนไพรแก้ไอ ได้แก่
1. ช่วยบรรเทาอาการไอ
อาการไอหากยิ่งฝืนหรือไม่หาทางรักษา อาการไอก็จะยิ่งรุนแรงมากขึ้นเท่านั้นค่ะ สมุนไพรแก้ไอเป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่สามารถช่วยบรรเทาอาการไอได้ดี เช่น มะนาว มะขามป้อม ขิง มะขาม ชะเอมเทศ มะแว้ง เป็นต้น
2. ช่วยละลายเสมหะ
เสมหะติดคอ ปัญหากวนใจของใครหลาย ๆ คน หากไม่ได้รับการกำจัดออกไปนอกจากจะสร้างความรำคาญใจแล้ว ยังทำให้หายใจได้ไม่สะดวกอีกด้วย สมุนไพรละลายเสมหะตัวช่วยที่ดีที่จะช่วยให้เสมหะในลำคอของเราดีขึ้นตามลำดับ
3. ลดการอักเสบ ระคายเคืองในช่องคอ
อาการคันคอเป็นหนึ่งในสัญญาณเริ่มแรกของการเจ็บป่วย เช่น ไข้หวัด คออักเสบ หรือไซนัสอักเสบ อาจทำให้เราต้องกระแอมไออยู่บ่อยครั้งเพื่อให้หายคัน การป้องกันอาการคันคอทำได้ง่าย ๆ โดยการใช้สมุนไพรแก้ไอแบบจิบน้ำ ยาอมหรือสเปรย์แก้ไอ ช่วยบรรเทาอาการระคายเคืองในช่องคอ
4. ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในลำคอ
หากรู้สึกเจ็บคอ ไอ หรือใช้เสียงมากไป สมุนไพรใกล้ตัวเราสามารถช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในลำคอได้ด้วยนะ เช่น มะนาว มะขามป้อม มะแว้งเครือ ขิง ชะเอมเทศ เป็นต้น สมุนไพรเหล่านี้นิยมนำมารับประทานเป็นน้ำ เพื่อลดอาการระคายเคืองคอ และยังทำให้ลำคอของเราชุ่มชื้นอีกด้วย
10 สมุนไพรแก้ไอ ช่วยละลายเสมหะ
หลังจากทำความรู้จักกับสมุนไพรแก้ไอไปบ้างแล้ว เรามาดูกันว่า 10 สมุนไพรแก้ไอ ตัวช่วยละลายเสมหะ มีอะไรบ้าง ไปดูกันเลย
1. มะแว้ง
มะแว้งเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สามารถนำมาใช้ได้ทั้งผล ราก ใบ และเนื้อไม้ โดยผลและรากจะมีรสขมเปรี้ยว ใช้เป็นสมุนไพรแก้ไอ สมุนไพรช่วยขับเสมหะ เพราะมีสารอัลคาลอยด์ช่วยลดอาการระคายเคือง ช่วยให้ลำคอชุ่มชื้น แก้น้ำลายเหนียว ขับลม นอกจากนี้ยังนำมาใช้เป็นยาบำรุงธาตุ และช่วยเจริญอาหารได้ด้วย
2. มะขามป้อม
มะขามป้อมเป็นสมุนไพรแก้ไอ คันคอ ที่อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ วิตามินซีและสารกลุ่มแทนนิน ช่วยแก้ไอ แก้หวัด ละลายเสมหะ รักษาอาการเจ็บคอ นอกจากนี้ยังช่วยต้านการอักเสบ ลดคอเลสเตอรอลในเลือด ลดการแข็งตัวของหลอดเลือดแดง เป็นต้น
3. มะขาม
มะขามเป็นสมุนไพรแก้ระคายคอ แก้ไอที่ได้รับความนิยมสูง มีกรดมีวิตามินซีสูง และมีกรดซิตริก กรดทาร์ทาริก ช่วยแก้หวัด คัดจมูก แก้ไอ บรรเทาอาการเจ็บคอได้ รวมถึงผลหรือฝักดิบของมะขามยังช่วยฟอกเลือด เป็นยาระบาย และช่วยลดอุณหภูมิร่างกาย บรรเทาอาการไข้ได้
4. ขิง
ขิงเป็นสมุนไพรแก้ไอที่ช่วยเรื่องการละลายเสมหะ บรรเทาอาการเจ็บคอ และยังช่วยป้องกันโรคหวัด ช่วยให้ร่างกายสดชื่น ในขิงยังอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุมากมาย เช่น วิตามิน B1 B2 B3 วิตามิน C เป็นต้น ส่วนใหญ่นิยมนำขิงมาแปรรูปในรูปแบบน้ำขิงและผงชงดื่ม
5. มะนาว
มะนาวสมุนไพรแก้ไอที่ขึ้นชื่อที่สุด อุดมไปด้วยวิตามินซี นอกจากจะนำมาปรุงอาหารเพื่อเพิ่มรสเปรี้ยวแล้ว การใช้ประโยชน์จากน้ำมะนาวยังสามารถช่วยบรรเทาอาการไอ เจ็บคอ และช่วยบรรเทาอาการหวัดให้ดีขึ้นเร็วอีกด้วย
6. ดอกดีปลี
หลาย ๆ คนคงไม่คุ้นกับดอกดีปลีว่ามีสรรพคุณที่โดดเด่นอะไรบ้าง สำหรับใครที่มีอาการไอ คอแห้ง มีเสมหะในลำคอ หากนำดอกดีปลีไปต้มแล้วนำมารับประทาน จะช่วยลดอาการไอ เจ็บคอได้ ดอกดีปลีจึงเป็นสมุนไพรแก้ไอที่คนนิยมนำมาใช้ดื่มจิบบ่อย ๆ นอกจากนี้ดอกดีปลียังช่วยรักษาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อได้อีกด้วย
7. เพกา
เมล็ดแก่ของเพกาสามารถเป็นสมุนไพรแก้ไอได้ด้วย โดยในเพกามีวิตามินซีสูงเกือบเท่ามะขามป้อมเลยทีเดียว จึงสามารถป้องกันโรคหวัด บรรเทาอาการไอ แก้เสมหะ ลดอาการเจ็บคอได้
8. สมอไทย
สมอไทยมีรสเปรี้ยว ช่วยลดเสมหะ แก้ไอ เพิ่มความชุ่มชื้นในลำคอ ผลแก่ของสมอไทยยังใช้อมกลั้วคอแก้เจ็บคอได้ด้วย โดยสมอไทยเป็นทั้งสมุนไพรแก้ไอและสมุนไพรละลายเสมหะ อีกทั้งยังสามารถกำจัดสารพิษออกจากร่างกาย เป็นยาระบาย แก้ท้องผูก เป็นต้น
9. สมอพิเภก
สมอพิเภกถือว่าเป็นสมุนไพรแก้ไอได้ดีไม่แพ้สมุนไพรตัวอื่น ๆ เลย หากนำผลอ่อนและผลแก่ไปต้มรับประทาน จะช่วยบรรเทาอาการไอ ช่วยละลายเสมหะ ทำให้ชุ่มคอ อีกทั้งยังช่วยลดคอเลสเตอรอล ต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันการเจ็บป่วย ช่วยฟื้นฟูร่างกายให้แข็งแรง
10. กระเจี๊ยบแดง
สมุนไพรแก้ไอชนิดสุดท้าย กระเจี๊ยบแดงสมุนไพรขับเสมหะในลำคอ บรรเทาอาการไอ ที่มีทั้งรสเปรี้ยวและรสหวาน ในกระเจี๊ยบแดงมีกรดอินทรีย์มากมาย เช่น กรดทาร์ทาริก กรดซิตริก เป็นต้น นอกจากนี้ยังสามารถลดความดัน ไขมันในเลือดได้ เนื่องจากกระเจี๊ยบแดงมีสรรพคุณเป็นยาระบายอ่อน ๆ ผู้คนจึงนิยมนำมาต้มเพื่อให้ง่ายต่อการรับประทาน
ผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรแก้ไอรูปแบบต่างๆ
ในปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์ยาสมุนไพรแก้ไอ สมุนไพรแก้เจ็บคอ และสมุนไพรละลายเสมหะรูปแบบต่าง ๆ มากมายที่ถูกออกแบบมาให้ใช้งานได้ง่าย สามารถแบ่งได้ 3 ประเภทหลัก ๆ ดังนี้
1. ยาน้ำสมุนไพรแก้ไอ
สมุนไพรแก้ไอเรื้อรังรูปแบบน้ำ เป็นรูปแบบที่สะดวกต่อการรับประทาน ผู้ที่มีอาการไอก็สามารถจิบเพื่อบรรเทาอาการได้ แต่มีข้อเสียคือยาสมุนไพรแก้ไอแบบน้ำมักบรรจุในขวด ทำให้พกพาไม่ค่อยสะดวกเท่าที่ควร
2. ยาอมสมุนไพรแก้ไอ
สมุนไพรแก้ไอแบบยาอม รวมถึงสมุนไพรละลายเสมหะแบบยาอมเป็นรูปแบบที่ทำออกมาให้คล้ายลูกอม มีสรรพคุณช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นภายในลำคอ ช่วยละลายเสมหะ ยาอมสมุนไพรแก้ไอนี้มักจะเติมรสหวานของน้ำตาลเข้าไปด้วย เพื่อชูรสให้น่าทานมากขึ้น
3. ผงสมุนไพรแก้ไอ
สมุนไพรแก้ไอแบบผง เป็นผลิตภัณฑ์รูปแบบใหม่ที่ถูกออกแบบมาให้รับประทานได้ง่ายมากขึ้น เพียงแค่ ฉีก เท และกิน โดยไม่ต้องดื่มน้ำตาม ผงสมุนไพรก็จะละลายทันที สามารถช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอได้
โดยยี่ห้อสมุนไพรแบบผงที่แนะนำคือ สมุนไพรแก้ไอ ไอมะ (IMA) ด้วยสมุนไพรจากธรรมชาติ 3 ชนิด มะขามป้อม สมอไทย และสมอพิเภก จะช่วยลดและบรรเทาอาการไอ เย็นชุ่มคอ ลดอาการระคายคอหรือเจ็บคอ ดูดซึมและออกฤทธิ์ไว เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่กลืนยาลำบาก
ข้อควรระวังในการใช้สมุนไพรแก้ไอ
อย่างไรก็ตาม ข้อควรระวังในการใช้สมุนไพร มีดังนี้
- สมุนไพรแก้ไอ และสมุนไพรละลายเสมหะควรรับประทานในปริมาณที่พอเหมาะ
- ไม่ควรรับประทานสมุนไพรแก้ไอติดต่อกันเป็นเวลานาน เพราะอาจได้รับสารที่มากเกินความจำเป็นได้ และอาจส่งผลเสียต่อร่างกาย
- สตรีมีครรภ์ เด็ก และผู้ที่มีโรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยาสมุนไพรแก้ไอ หรือสมุนไพรละลายเสมหะ
- เลือกซื้อสมุนไพรแก้ไอจากแหล่งที่ได้มาตรฐาน ปลอดภัย เพื่อหลีกเลี่ยงสารปนเปื้อนที่เป็นอันตราย
ทางเลือกอื่นที่ช่วยแก้ไอ แก้เจ็บคอ
ทางเลือกอื่นที่ช่วยในการรักษา – บรรเทาอาการไอ ได้แก่
1. การทานยาแก้ไอ
การรักษาอาการไอเบื้องต้นโดยการทานยาแก้ไอจะช่วยบรรเทาอาการไอให้ลดลง แต่ถ้าหากพบว่ายังมีอาการไอบ่อย ๆ อาจเป็นสัญญาณของอาการไอเรื้อรังได้ ควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและวางแผนการรักษาต่อไป
2. ใช้สเปรย์แก้เจ็บคอ
นอกจากจะใช้สมุนไพรแก้ไอแล้ว การใช้สเปรย์แก้เจ็บคอก็เป็นวิธีบรรเทาอาการไอที่สะดวก ใช้งานง่ายไม่แพ้กัน เนื่องจากเป็นสเปรย์ที่พกพาง่าย สามารถฉีดระหว่างวันได้ โดยสรรพคุณของสเปรย์แก้เจ็บคอจะช่วยลดอาการระคายเคืองคอ แก้ไอ แก้เจ็บคอ นอกจากนี้ยังช่วยให้ลำคอชุ่มชื้นอีกด้วย
3. ดื่มน้ำอุ่นเยอะๆ
การดื่มน้ำอุ่นนอกจากจะช่วยบรรเทาอาการคัดจมูกในช่วงเป็นหวัดได้แล้ว ยังช่วยบรรเทาอาการไอ อาการเจ็บคอได้ด้วย และยังช่วยให้คอมีความชุ่มชื้นมากขึ้น
4. กลั้วคอด้วยน้ำเกลือ
รู้หรือไม่ว่าการกลั้วคอด้วยน้ำเกลือสามารถช่วยบรรเทาอาการไอ เจ็บคอได้ด้วยนะ โดยน้ำเกลือจะช่วยสร้างเกราะเคลือบเนื้อเยื่อลำคอ ช่วยให้ลำคอชุ่มชื้น และบรรเทาอาการระคายคอจากอาการคอแห้งได้
ข้อสรุป
สมุนไพรแก้ไอถือเป็นหนึ่งในทางเลือกการบรรเทาอาการไอ ทั้งไอแบบฉับพลันหรือไอเรื้อรัง โดยสมุนไพรแก้ไอนั้นมีทั้ง สมุนไพรแก้คันคอ สมุนไพรละลายเสมหะ สามารถเลือกใช้ให้เหมาะกับอาการได้เลย
แต่ทั้งนี้ก็ไม่ควรรับประทานมากเกินความจำเป็น โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรขอรับคำแนะนำจากแพทย์ทุกครั้งก่อนซื้อมารับประทาน และถ้าหากว่าอาการไอยังไม่ดีขึ้น ควรรีบเข้าพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุอาการต่อไปนะคะ
