รีเทนเนอร์ จำเป็นขนาดไหน ต้องใส่เป็นเวลานานเท่าไหร่ถึงจะอยู่ตัว
หลังจัดฟันเสร็จเรียบร้อย เพื่อให้ฟันคงสภาพในการเรียงตัวสวยงามอย่างถาวร ไม่มีการเคลื่อนที่ ผู้ที่ได้รับการจัดฟันจึงควรใส่ รีเทนเนอร์ ตามคำแนะนำของแพทย์ แต่จะเลือกใส่อย่างไร ใส่ประเภทไหน และควรใส่เป็นระยะเวลานานเท่าไหร่ มาดูรายละเอียดกันค่ะ
รีเทนเนอร์ (Retainer) คืออะไร
รีเทนเนอร์ (Retainer) คือ เครื่องมือที่ใช้หลังจัดฟันเสร็จ เพื่อคงสภาพฟันให้อยู่ตัวอย่างถาวร ไม่เคลื่อนที่ และควรใส่อย่างสม่ำเสมอตามระยะเวลาที่แพทย์ได้ให้คำแนะนำไว้ รีเทนเนอร์ไม่สามารถช่วยจัดฟันได้ แต่ใช้เพื่อช่วยคงสภาพการเรียงตัวของฟันหลังจัดเสร็จเท่านั้น
รีเทนเนอร์เหมาะกับใคร
รีเทนเนอร์ เหมาะสำหรับผู้ที่จัดฟันเสร็จเรียบร้อยแล้วเท่านั้น เพื่อให้ฟันคงสภาพเรียงตัวสวยงาม ไม่มีการขยับเขยื้อน สามารถเลือกประเภทของรีเทนเนอร์ตามรูปแบบการใช้ชีวิต เพื่อให้ตรงกับความต้องการและสะดวกสบายในการสวมใส่มากที่สุด
ประโยชน์ของรีเทนเนอร์
หลังจัดฟันเสร็จ ควรใส่รีเทนเนอร์เพื่อช่วยให้ฟันคงสภาพในการเรียงตัวสวยงาม ไม่เคลื่อนที่ หากไม่ใส่รีเทนเนอร์หลังจัดฟันเสร็จ ฟันจะค่อยๆเคลื่อนที่จากที่จัดฟันไว้ ส่งผลให้ฟันเรียงตัวไม่สวยงาม และอาจต้องจัดฟันใหม่ได้
รูปแบบรีเทนเนอร์
รีเทนเนอร์ มี 2 รูปแบบหลักๆ ซึ่งมีข้อดีและข้อเสียต่างกัน ดังนี้
รีเทนเนอร์แบบใส
ทำจากพลาสติก หรือโพลียูรีเทน รูปแบบของรีเทนเนอร์จะทำขึ้นตามทรงและตำแหน่งฟันของผู้ที่รับการจัดฟัน
- ข้อดี ด้วยความที่เป็นแบบใส จึงทำให้ดูไม่ค่อยออกว่ากำลังสวมใส่รีเทนเนอร์ มีความสวยงาม และใส่สบายกว่าแบบลวด
- ข้อเสีย มีอายุการใช้งานที่สั้นกว่าแบบลวด แตกหักได้ง่ายกว่า และอาจเปลี่ยนสีได้ตามระยะเวลาการใช้งาน หากเสียหายเพียงเล็กน้อย หรือลืมใส่รีเทนเนอร์เป็นระยะเวลาหนึ่งจนฟันเคลื่อนที่ไปจากเดิม จะไม่สามารถแก้ไขบางส่วนได้ แต่ต้องเปลี่ยนอันใหม่ทั้งหมด
รีเทนเนอร์แบบลวด (โลหะ)
ฐานของรีเทนเนอร์จะทำจากพลาสติกหรืออะคริลิก และมีโลหะพาดตรงบริเวณด้านนอกตามความโค้งของฟันของผู้ที่รับการจัดฟัน
- ข้อดี สามารถเลือกสีตามต้องการได้ ปรับแก้หรือซ่อมแซมได้เมื่อมีการชำรุด และมีอายุการใช้งานที่นาน
- ข้อเสีย ผู้ใส่อาจไม่คุ้นชินกับลวดที่ครอบด้านหน้าฟัน ทำให้พูดไม่ถนัด และอาจมีการระคายเคืองในระยะแรกที่ใส่
รีเทนเนอร์แบบติดแน่น
รีเทนเนอร์แบบติดลวดตรงบริเวณด้านหลังของฟัน นิยมใช้กับฟันล่างเป็นส่วนใหญ่ และจะติดตรงช่วงบริเวณฟันหน้าเท่านั้น คนไข้จะไม่สามารถถอดเองได้
- ข้อดี ช่วยแก้ปัญหาการลืมใส่รีเทนเนอร์ เพราะไม่สามารถถอดออกเองได้ และช่วยลดโอกาสที่ฟันจะเคลื่อนที่ตรงบริเวณฟันหน้า ซึ่งเป็นบริเวณที่ฟันเคลื่อนที่ได้ง่ายที่สุด
- ข้อเสีย ทำความสะอาดฟันได้ยากขึ้น เพราะไม่สามารถถอดรีเทนเนอร์ออกมาได้
รีเทนเนอร์ไร้เหงือก
รีเทนเนอร์ไร้เหงือก เป็นรีเทนเนอร์ที่ทำมาสำหรับจัดฟันแฟชั่น ไม่ควรสวมใส่ เพราะไม่ได้มาตรฐาน อันตราย อาจนำมาซึ่งเชื้อโรคต่างๆ จากวัสดุที่ไม่ผ่านการรับรอง และอาจพัฒนาความรุนแรงถึงขั้นเป็นมะเร็ง และส่งผลให้ฟันเคลื่อนที่ได้
รีเทนเนอร์ ต้องใส่นานแค่ไหน ระยะเวลากี่ปี
ช่วงระยะ 6 เดือน – 1 ปีแรกหลังจัดฟันเสร็จ ควรใส่รีเทนเนอร์ตลอดเวลา เว้นระยะเพียงช่วงทานอาหารและแปรงฟันเท่านั้น เพราะเป็นช่วงที่ฟันยังสามารถคลาดเคลื่อนได้ง่าย แต่หลังจากเข้าปีที่ 2 เป็นต้นไป สามารถใส่เฉพาะตอนกลางคืนได้
ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นจากการใส่รีเทนเนอร์
หลังจากใส่รีเทนเนอร์ไปได้พักหนึ่ง อาจพบปัญหาต่างๆ ซึ่งควรพบแพทย์ให้เร็วที่สุดหากมีปัญหาใดเกิดขึ้น เช่น
1. ฟันผุ
เศษอาหารสามารถไปติดตามส่วนต่างๆ ของรีเทนเนอร์ หากไม่ได้รับการทำความสะอาดที่ละเอียดพอ และส่งผลให้เกิดฟันผุได้
2. รีเทนเนอร์หลวม
หลังใส่รีเทนเนอร์ไปได้ระยะหนึ่ง ลวดอาจเกิดการคลายตัวจากการถอดเข้าถอดออกเป็นประจำ ซึ่งจะส่งผลให้รีเทนเนอร์หลวมได้
3. รีเทนเนอร์แน่น คับ ใส่ไม่เข้า
หากลืมใส่รีเทนเนอร์เป็นประจำ ฟันจะเคลื่อนตัวได้ในช่วงเวลาเพียงแค่ 1 – 2 สัปดาห์เท่านั้น ส่งผลให้รีเทนเนอร์แน่น คับ ใส่ไม่เข้าได้
4. รีเทนเนอร์หัก แตก
รีเทนเนอร์อาจหักหรือแตกได้ หากทำตกเป็นประจำ หรืออาจแตกหักจากการเผลอนั่งทับ หากไม่ได้เก็บไว้ในกล่องเก็บรีเทนเนอร์ให้เรียบร้อย
วิธีการดูแลรักษารีเทนเนอร์
วิธีทำความสะอาดรีเทนเนอร์ตามแต่ละชนิด ได้แก่
- รีเทนเนอร์แบบใสและแบบลวด
o หมั่นแปรงรีเทนเนอร์ด้วยน้ำอุ่นหลังทานอาหาร และใช้สบู่พร้อมแปรงทำความสะอาดเป็นระยะ หลีกเลี่ยงการใช้ยาสีฟันเพราะจะทำให้ผิวหน้าของรีเทนเนอร์เสียหายได้
o ล้างรีเทนเนอร์ทันที ทุกครั้งหลังถอดออกจากปาก
o รีเทนเนอร์ที่มีคราบฝังลึก ควรนำไปแช่ในน้ำยาฟันปลอม หรือน้ำยาที่ใช้ทำความสะอาดรีเทนเนอร์โดยเฉพาะ
- รีเทนเนอร์แบบติดแน่น
o หมั่นใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดฟันอยู่เสมอ โดยเฉพาะบริเวณฟันหน้า
คำถามยอดฮิตเกี่ยวกับรีเทนเนอร์
หลายๆ คนอาจมีคำถามเกี่ยวกับการใส่รีเทนเนอร์ ซึ่งคำถามที่มักจะมีคนสงสัย มีดังนี้
รีเทนเนอร์แฟชั่นคืออะไร ทำไมราคาถูกมาก
รีเทนเนอร์แฟชั่น คือรีเทนเนอร์ที่ทำมาใส่เพื่อความสวยงามเท่านั้น แต่วัสดุที่ใช้ในการทำจะไม่ได้มาตรฐาน เพื่อให้รีเทนเนอร์มีราคาถูก ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น ลวดจัดฟันที่ทำจากโลหะที่ไม่ได้มาตรฐาน อาจเป็นสนิม มีสารหนู หรือมีการปนเปื้อนของสีที่เป็นอันตราย และส่งผลให้เป็นมะเร็งได้ อีกทั้งยังทำให้ฟันมีการเคลื่อนที่ได้อีกด้วย
คุณควรใส่รีเทนเนอร์ตอนไหนบ้าง
ควรใส่รีเทนเนอร์ตลอดเวลา ยกเว้นตอนทานอาหารและตอนแปรงฟันเท่านั้น โดยเฉพาะช่วงระยะ 6 เดือน – 1 ปีแรก
ต้องใส่รีเทนเนอร์ไปนานเท่าไหร่
ช่วงระยะเวลาประมาณ 1 – 2 ปีแรก ควรใส่ไว้ตลอดเวลา เว้นช่วงแค่ตอนทานอาหารและแปรงฟันเท่านั้น แต่หลังจากพ้นช่วงระยะเวลา 2 ปีแรก อาจใส่เพียงแค่ตอนนอนเท่านั้น แต่ควรใส่ไปตลอดชีวิต หากต้องการให้ฟันเรียงตัวสวยงาม ไม่มีการเคลื่อนที่
รีเทนเนอร์ใส่กินข้าวได้ไหม
ไม่ควรใส่รีเทนเนอร์ขณะกินข้าว เพราะการบดเคี้ยวอาหาร อาจส่งผลให้รีเทนเนอร์ขยับตัวผิดรูป หรือแตกหักได้ อีกทั้งเศษอาหารยังสามารถติดตามส่วนต่างๆ ของรีเทนเนอร์ ส่งผลให้ทำความสะอาดยากขึ้นอีกด้วย
หากเป็นรีเทนเนอร์โลหะ สามารถใส่ตอนกินข้าวได้เพราะวัสดุของรีเทนเนอร์มีความคงทน แต่อย่างไรก็ตาม ควรหลีกเลี่ยงการใส่รีเทนเนอร์ขณะกินข้าวเพราะเศษอาหารยังคงสามารถไปติดตามส่วนต่างๆ ของรีเทนเนอร์ได้
สรุปเกี่ยวกับรีเทนเนอร์
หลังจากรับการจัดฟันเสร็จเรียบร้อยแล้ว คนไข้ควรมีวินัย หมั่นใส่รีเทนเนอร์อย่างสม่ำเสมอตามคำแนะนำของแพทย์ โดยเฉพาะช่วง 1 – 2 ปีแรก ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ฟันยังสามารถเคลื่อนที่ได้ง่ายที่สุด หากทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัดและหมั่นใส่รีเทนเนอร์อย่างสม่ำเสมอ เพียงเท่านี้ ฟันของคุณก็จะเรียงตัวสวยงาม ไม่ต้องกังวลใจเรื่องฟันของคุณอีกต่อไปค่ะ
